Współczesne rolnictwo stoi przed poważnym wyzwaniem: jak zapewnić wysokie plony, jednocześnie minimalizując wpływ na środowisko? Odpowiedzią na to pytanie mają być naturalne preparaty, które coraz śmielej konkurują z tradycyjnymi środkami ochrony roślin. Czy jednak są w stanie całkowicie je zastąpić? Sprawdźmy!

1. Wzrost zainteresowania naturalnymi rozwiązaniami w rolnictwie

W ciągu ostatniej dekady rośnie presja ze strony:

• Konsumentów oczekujących zdrowej żywności,
• Legislatorów ograniczających dopuszczalne ilości substancji chemicznych,
• Organizacji ekologicznych promujących rolnictwo zrównoważone.

W efekcie rynek biologicznych i naturalnych środków ochrony roślin rośnie dynamicznie — szacuje się, że do 2030 roku może stanowić nawet 20% światowego rynku ochrony roślin.

2. Co zaliczamy do naturalnych środków ochrony roślin?

Naturalne preparaty to produkty oparte na:

• Organizmach żywych – bakterie, grzyby, wirusy (biopestycydy)
• Substancjach naturalnych – np. wyciągi z roślin (czosnek, neem), oleje roślinne
• Mineralach – np. siarka, miedź w niskich dawkach
• Feromonach i atraktantach – do wabienia lub dezorientowania owadów

Cechą wspólną jest naturalne pochodzenie i brak negatywnego wpływu na ludzi, zwierzęta oraz środowisko przy prawidłowym stosowaniu.

3. Mechanizmy działania naturalnych preparatów

Naturalne środki ochrony roślin działają odmiennie od tradycyjnych pestycydów:

4. Najpopularniejsze grupy naturalnych preparatów

✅ Mikrobiologiczne środki ochrony roślin
Zawierają żywe mikroorganizmy, które ograniczają rozwój chorób i szkodników.

✅ Wyciągi roślinne
Działają antybakteryjnie, przeciwgrzybowo lub odstraszająco.

✅ Oleje roślinne i mineralne
Używane do zwalczania owadów ssących i roztoczy.

✅ Biostymulatory
Nie chronią bezpośrednio przed patogenami, ale poprawiają wigor roślin, przez co są mniej podatne na infekcje.

✅ Preparaty feromonowe
Służą do monitorowania lub dezorientacji szkodników (np. omacnicy prosowianki w kukurydzy).

5. Wady i zalety naturalnych środków ochrony roślin

Główne zalety:

• Brak szkodliwych pozostałości w plonie
• Krótkie lub brak okresu karencji
• Bezpieczne dla organizmów pożytecznych: pszczół, biedronek, dżdżownic
• Redukcja ryzyka powstawania odporności patogenów
• Możliwość stosowania w gospodarstwach ekologicznych

Główne ograniczenia:

• Wymagają bardzo precyzyjnego stosowania (np. odpowiednia temperatura, brak deszczu po zabiegu)
• Krótsze działanie – często konieczność powtarzania zabiegów
• Wyższe koszty jednostkowe
• Ograniczona skuteczność w przypadku intensywnego porażenia
• Mniejszy zakres rejestracji (mniej dostępnych preparatów)

6. Czy naturalne preparaty mogą zastąpić chemię?

Odpowiedź brzmi: na razie NIE w pełni, ale…

W wielu sytuacjach naturalne środki:

• Mogą zmniejszyć zużycie chemii nawet o 50–70%
• Są w stanie zastąpić chemię w uprawach mniej intensywnych (np. uprawy ekologiczne, hobby)
• Stanowią element integrowanej ochrony roślin (IPM)

W dużych gospodarstwach intensywnych wciąż jednak konieczne są strategiczne zabiegi chemiczne – zwłaszcza w przypadku dużej presji patogenów lub szkodników.

7. Przykłady skutecznych naturalnych środków stosowanych w rolnictwie

• Polyversum WP (Pythium oligandrum) – ogranicza rozwój szarej pleśni w truskawkach
• Serenade ASO (Bacillus subtilis) – chroni warzywa i truskawki przed chorobami grzybowymi
• Prev-Am Plus (olejek pomarańczowy) – zwalcza mączniaki, mszyce i przędziorki
• Azatin EC (ekstrakt z miodli indyjskiej) – działa na szkodniki ssące i żerujące

8. Przyszłość naturalnych środków ochrony roślin

Branża agro przechodzi rewolucję:

• Coraz więcej badań nad nowymi szczepami bakterii i grzybów
• Opracowywanie innowacyjnych biostymulatorów
• Rozwój nanotechnologii i mikroenkapsulacji naturalnych substancji
• Wzrost nacisku na legislację ograniczającą chemiczne pestycydy

W perspektywie 10–15 lat możliwe będzie, że naturalne i biologiczne środki ochrony roślin przejmą znaczną część rynku ochrony w uprawach rolniczych i sadowniczych.

Podsumowanie

Naturalne preparaty ochrony roślin stają się coraz ważniejszym elementem nowoczesnego rolnictwa. Choć obecnie nie są w stanie całkowicie zastąpić tradycyjnych środków chemicznych, ich rola w integrowanych programach ochrony roślin jest nie do przecenienia.

Odpowiedzialne gospodarstwo to takie, które łączy potencjał natury z nowoczesną wiedzą!

Jeżeli szukasz skutecznych naturalnych preparatów ochrony roślin, odwiedź nasz sklep FACORIA.PL – doradzimy najlepsze rozwiązania dla Twojego gospodarstwa!